GALANT

A randomized placebo-controlled study in patients with a GAllium-68 DOTATATE PET/CT positive, clinically non-functioning pituitary macroadenoma (NFMA) of the effect of LANreotide autosolution on Tumor (adenoma) size

Trialregister: http://www.trialregister.nl/trialreg/admin/rctview.asp?TC=5275

ACHTERGROND & DOEL STUDIE
Op dit moment is er nog geen medicamenteuze behandeling beschikbaar voor niet-functionerende hypofyse macroadenomen (NFMA). De huidige behandeling bestaat uit suppletie van hormoondeficiënties en, indien chiasma opticum compressie optreedt met gezichtsvelduitval, transsfenoïdale resectie van het adenoom. Het remissie percentage hierbij ligt rond de 45%, en postoperatieve groei van de rest of recidieven na remissie komen frequent voor. De beschikbare evidence met betrekking tot de behandeling en follow-up van NFMA is gebaseerd op kleine, observationele studies; er zijn tot heden nog geen RCT’s verricht. Hoewel medicamenteuze therapie bij prolactinomen als eerstelijns behandeling geldt, is de rol van medicatie bij NFMA controversieel. Al enige tijd is bekend dat een deel van de NFMA expressie van somatostatine receptoren toont, zichtbaar bij chirurgisch verkregen monsters en in vivo met lndium-111 pentetreotide SPECT (“Octreoscan”). Op basis van deze observaties zijn er een aantal kleine studies verricht naar het effect van behandeling met octreotide op tumorgrootte welke tegenstrijdige resultaten lieten zien. Het is hierbij belangrijk op te merken dat de niet-aangedane hypofyse voorkwab ook lndium-111 pentetreotide opneemt. De spatiële resolutie van SPECT is echter onvoldoende om dit gezonde weefsel van NFMA te differentiëren. De meer recente ontwikkeling van Gallium-68 DOTATATE PET/CT laat zien dat deze superieur is wat betreft sensitiviteit en spatiële resolutie waardoor uptake door neuro-endocriene tumoren accurater kan worden gekwantificeerd.
Het doel van de huidige studie is het onderzoeken van de effectiviteit van lanreotide in vergelijking met placebo bij patiënten met NFMA en een positieve Gallium-68 DOTATATE PET/CT. Afname van tumorgrootte of -groei zou een operatie of radiotherapie kunnen uitstellen en zelfs overbodig kunnen maken.

HYPOTHESE
Lanreotide therapie leidt tot afname van tumorgrootte in Gallium-68 DOTATATE PET/CT positieve NFMA.

STUDIE OPZET
Gerandomiseerde, dubbelblinde, placebo-gecontroleerde, multicenter trial.
Klik hier voor een overzichtelijk stroomschema van de studie.

STUDIEPOPULATIE
Inclusiecriteria:

• klinisch niet-functionerend macroadenoom met suprasellaire uitbreiding
• ook indien postoperatieve rest of recidief
• leeftijd ≥ 18 jaar

Exclusiecriteria:

• eerdere/geplande radiotherapie hypofyse/schedel
• chiasma opticum compressie met gezichtsvelduitval (= operatie indicatie)
• contra-indicatie voor MRI met contrast
• obstructieve gastro-intestinale neuro-endocriene tumor
• symptomatische cholelithiasis
• gebruik van dopamine agonisten of somatotstatine analogen in de afgelopen 6 maanden
• overgevoeligheid voor somatostatine analogen
• zwangerschap

INTERVENTIE
Na verkrijgen van informed consent zullen geschikte patiënten een Gallium-68 DOTATATE (68Ga-Octreotaat) PET/CT ondergaan in het AMC of het NKI-AvL. De eerste 44 patiënten met een positieve scan worden gerandomiseerd in twee behandelgroepen:

Groep 1 krijgt maandelijkse subcutane injecties met lanreotide 120mg (18 keer)
Groep 2 krijgt maandelijkse subcutane injecties met placebo (18 keer)

UITKOMSTMATEN
Primaire uitkomstmaat: verschil in cranio-caudale NFMA grootte na 18 maanden.

Secundaire uitkomstmaten:

• verschil in NFMA volume na 18 maanden
• verschil in kwaliteit van leven
• adverse events

POWER/SAMPLE SIZE BEREKENING
De studie heeft power om een mean difference in cranio-caudale grootte van 2 mm te detecteren tussen de twee groepen, een klinisch relevante afname (standaard deviatie 1.9 mm, power 80%, significantie level 0.05) en rekening houdend met dropout. Op basis hiervan en op basis van resultaten van eerdere Octreoscan (SPECT) studies m.b.t. positieve SSTR expressie in NFMA en de huidige resultaten verwachten wij maximaal 66 patiënten te moeten includeren om 44 patiënten te kunnen randomiseren.

Informatie voor patienten

GALANT studie: een onderzoek naar het effect van lanreotide op niet-functionerende hypofyse macroadenomen.

Geachte heer/mevrouw,

Wij vragen u vriendelijk om mee te doen aan een medisch-wetenschappelijk onderzoek (zie titel). Wij hebben u benaderd omdat u op dit moment onder behandeling bent vanwege een adenoom (tumor) van de hypofyse. U beslist zelf of u wilt meedoen. Voordat u de beslissing neemt, is het belangrijk om meer te weten over het onderzoek. Hieronder staat een beknopte samenvatting van het onderzoek. Bekijk ook de Algemene brochure, daarin staat veel algemene informatie over medisch-wetenschappelijk onderzoek. Heeft u interesse om mee te doen? Neem dan contact op met de arts-onderzoeker. U krijgt dan de uitgebreide informatiebrief toegestuurd met meer gedetailleerde uitleg over het onderzoek, toegespitst op het ziekenhuis waar u bekend bent.

Korte omschrijving
De hypofyse is een klein orgaan dat vlak onder de hersenen hangt, achter de neusbrug. De hypofyse heeft een centrale rol in de hormoonhuishouding van het lichaam. Een hypofyse adenoom is een goedaardige tumor van de hypofyse. Is deze groter dan 1 centimeter dan heet het een macroadenoom. Een “niet-functionerend” adenoom produceert zelf geen hormonen. Door groei kan het echter de hypofyse verdrukken en daardoor de hormoonhuishouding verstoren wat veel klachten geeft. Als het adenoom op de oogzenuw drukt is een operatie noodzakelijk. Helaas groeit het adenoom vaak terug. Op dit moment is behandeling met een medicijn nog niet mogelijk. De Endocrinologie afdelingen van het Academisch Medisch Centrum (AMC) en het VU Medisch Centrum (VUmc) in Amsterdam zijn samen de GALANT studie gestart om de werkzaamheid van het medicijn lanreotide bij patiënten met een niet-functionerend hypofyse macroadenoom te onderzoeken. Het LUMC doet ook mee aan dit onderzoek. Wij hopen dat door lanreotide het adenoom langzamer groeit of zelfs slinkt. Lanreotide is al op de markt voor de behandeling van andere soorten hypofyse adenomen.

Ons doel is:
Het effect onderzoeken van het medicijn lanreotide op de grootte van niet-functionerende hypofyse macroadenomen.

Wie kan meedoen?
Wij zoeken patiënten boven de 18 jaar die gecontroleerd worden vanwege een niet-functionerend hypofyse adenoom. Ook als u eerder al geopereerd bent is deelname mogelijk. Als u eerder bestraling heeft gehad op de hypofyse of op het hoofd kunt u niet meedoen.

Wat houdt meedoen in?
Als u interesse heeft zullen we eerst verder kijken of meedoen mogelijk is. De MRI-scan van de hersenen wordt mogelijk herhaald om te zien of het adenoom de juiste afmetingen heeft. Ook wordt er in het AMC of in het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis een speciale PET/CT scan gemaakt. Deze scan laat zien of het adenoom gevoelig kan zijn voor lanreotide. Als dat zo is bestaat het onderzoek hierna uit 18 injecties van het medicijn lanreotide óf placebo, met elke vier weken één injectie. Een loting bepaalt of u lanreotide krijgt of placebo. De injecties worden in het AMC of thuis toegediend door gespecialiseerde verpleegkundigen. Halverwege en aan het eind van het onderzoek krijgt u weer een controle MRI-scan. Zo kunnen we de grootte van het adenoom controleren. Uw reguliere behandeling en controles gaan hiernaast gewoon door. Klik hier voor een overzichtelijk tijdschema van het onderzoek.

Duur
Meedoen aan de studie duurt anderhalf jaar. Afhankelijk van het ziekenhuis waar u onder behandeling bent en de plek waar de injecties plaatsvinden (AMC of thuis) zijn er minimaal 5 en maximaal 23 studiebezoeken.

Vergoeding
Voor de reiskosten die u maakt in het kader van dit onderzoek ontvangt u een vergoeding.

Meer informatie
Heeft u interesse en wilt u meer informatie? Neem dan contact op met de arts-onderzoeker. Ook kunt u met uw eigen internist-endocrinoloog bespreken of meedoen mogelijk is.

Links
Algemene informatie over wetenschappelijk onderzoek voor patiënten (CCMO website)

Deelnemende ziekenhuizen

1. Academisch Medisch Centrum (AMC), Amsterdam
2. Vrije Universiteit medisch centrum (VUmc), Amsterdam
3. Nederlands Kanker Instituut-Antoni van Leeuwenhoek (NKI-AvL), Amsterdam
4. Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), Leiden

Documenten

METC
Onderzoeksprotocol, v5.0 – 30.11.18
Positief besluit METC AMC, dd 25.06.15
Positief nader oordeel METC AMC, dd 21.11.16
Positief nader oordeel METC AMC, dd 14.09.17
Positief nader oordeel METC AMC, dd 14.01.19

Proefpersonen informatie & informed consent
1a. Academische Medisch Centrum (AMC)
1b. Academische Medisch Centrum (AMC) – ENGELS
2a. VU medisch centrum (VUmc)
2b. VU medisch centrum (VUmc) – ENGELS
3. Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC)

Vragenlijsten
SF-36 Gezondheidstoestand Vragenlijst
SF-36 Health Questionnaire – ENGELS

Overig
Zakkaartje
Stroomschema

Brochure ministerie van VWS ‘Medisch-wetenschappelijk onderzoek. Algemene informatie voor de proefpersoon’ (versie maart 2017)
Brochure English: ‘Medical research. General information for research participants’ (version autumn 2009)

Contact

Informatie
Tessel Boertien, arts-onderzoeker & projectleider
Amsterdam UMC, locatie AMC
Afdeling Endocrinologie en Metabolisme, K2-283
Meibergdreef 9
1100 AZ Amsterdam
t.m.boertien@amsterdamumc.nl

Principal investigators
AMC (verrichtend centrum)
Prof. dr. E. Fliers, internist-endocrinoloog
e.fliers@amsterdamumc.nl

VUmc
Prof. dr. M.L. Drent, internist-endocrinoloog
ml.drent@vumc.nl

LUMC
Prof. dr. A.M. Pereira Arias, internist-endocrinoloog
a.m.pereira@lumc.nl